31. Vicdan ve Adalet Nöbeti basın bülteni – 6 Temmuz 2014 Pazar

 14 Temmuz’da iş cinayetleri sınavı var

İş cinayetleri bir daha olmasın, başka canlar çalışırken hayatını kaybetmesin diye tutulan Vicdan ve Adalet Nöbeti’nin 31′incisi Taksim Galatasaray Lisesi önünde tutuldu. Nöbetin röportajcı gazetecisi Banu Güven’di. Nöbette 31 Ocak 2008′de Davutpaşa’da meydana gelen patlamada hayatını kaybeden 20 işçinin 14 Temmuz’da görülecek karar duruşması, Van-Bayram Otel davasının seyri ve Adalet Arayan İşçi Aileleri’nin Soma ziyareti konuşuldu.

 

 

Her ayın ilk pazar günü iş cinayetlerinin son bulması temennisiyle tutulan Vicdan ve Adalet Nöbeti’nin 31′incisi tutuldu. Adalet Arayan İşçi Aileleri 14 Temmuz’da görülecek karar duruşmasını, Van Bayram Otel davasını ve Soma katliamı nedeniyle Soma’da hayatını kaybeden ailelere yaptıkları üçüncü taziye ziyaretini kamuoyuna anlattılar. Adalet Arayan İşçi Aileleri adına Esenyurt Marmara Park AVM çadır yangınında ağabeyi Barış Kıyak’ı kaybeden Damla Kıyak basın açıklamasını okudu.

 

Sesimizi duyuyor musunuz? Davutpaşa’yı hatırlıyor musunuz?

Nöbetin röportajcı gazetecisi Banu Güven, Soma katliamının göz göre göre geldiğini, yıllardır meydana gelen iş cinayetlerinin Soma’nın habercisi olduğunu, ama gerekli önlemler alınmadığı için Soma katliamının aslında sürpriz olmadığını aktardı. Nöbeti izleyenlere ve sokaktan geçenlere seslenen Güven, “Sesimizi duyuyor musunuz? Davutpaşa’yı hatırlıyor musunuz?” diye sordu. Güven 14 Temmuz’da görülecek karar duruşmasına herkesi çağırdı, bu davanın bütün iş cinayetleri için önemli olduğunu aktardı.  “Başka Davutpaşalar, Tuzlalar, Kozular, Esenyurtlar, Somalar olmasın diyen herkes karar duruşmasına gelmeli ki başka iş cinayetleri engellensin” dedi.

 

Davutpaşa’ya seyirci kalınmasaydı Soma katliamı meydan gelmezdi

31 Ocak 2008′de Davutpaşa Emek İşhanı’nda, kaçak ve ruhsatsız olarak faaliyet gösteren bir maytap atölyesinde 20 işçi meydana gelen patlamada hayatını kaybetti. 3 ay sonra bilirkişi raporu hazırlandı. Ceza davası ailelerin ısrarlı mücadelesi sonucunda 2,5 yıl sonra açılabildi. Aileler bu süreçte 35 hafta Taksim tramvay durağında ceza davası açılsın diye nöbet tuttu.  Yıllardır süren ceza davasının karar duruşması 14 Temmuz’da görülecek. Aileler yıllardır tüm sorumlular yargılansın talebiyle ceza davasını takip etmekte.

Davutpaşa patlamasında eşi Gülhan Çabuk’u kaybeden İdris Çabuk söz alarak, “Biz bu dava sürecinde kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olanların yargılanmadığına şahit olduk. Devlet suçluları korursa, onları ödüllendirirse, yükseltirse, biz bu iş cinayetlerinin önüne geçemeyiz. Davutpaşa’ya seyirci kalınmasaydı Soma katliamı meydana gelmezdi. Adalet bunca zamandır oyalanmıştır, iş cinayetlerine seyirci kalınmıştır ve sonuçta başka iş cinayetlerinin meydana gelişine göz yumulmuştur” dedi.

Mahkeme 14 Temmuz’da sınav verecek

Davutpaşa patlamasında kardeşi Heybettullah Güleç’i kaybeden Hakkı Güleç, “Derinlemesine soruşturma yürüttüler. Öyle derin ki dibini bulamadılar, bir türlü dibini görüp sorumluları yargılayamadılar. Tüm sorumlular yargılansın diye sürdürdük bu mücadeleyi. Mahkeme 14 Temmuz’da sınav verecek. Hakimler, savcılar iş cinayetleri son bulsun istiyorlarsa, sorumluları en ağır şekilde yargılamalı” dedi.

 

İçişleri Bakanlığı hukuku tanımıyor

İkinci Van depremi sırasında, hasar tespitinin yapılıp yapılmadığını haberleştirmek için Van’da görev başındayken hasar tespitin yapılmadığı Bayram Otel’de hayatını kaybeden gazeteci ağabeyi Cem Emir’i kaybeden Sinem Emir Meclis ziyaretlerinden bahsetti. Mecliste grubu bulunan bütün partilerden randevu talip ettiklerini, ancak AKP’nin bir türlü randevularına olumlu cevap vermediğini anlattı. Anayasa Mahkemesi’nin yaşam hakkı ihlali nedeniyle sorumlu olan kamu kurum ve görevlilerinin yargılanmasının önünü açan kararı olmasına karşın İçişleri Bakanlığı’nın 7 aydır mahkeme kararına uymamasını eleştirdi, davalarını sonuna kadar takip edeceklerini anlattı. Emir, “İçişleri Bakanlığı hukuk tanımıyor. Yasal süre aşıldığı halde Anayasa Mahkemesi’nin kararına uymuyor. Biz hukukun uygulanmasını istiyoruz. Kamu idarecilerinin yargılanması neden bu kadar zor? Hukuk devletinde yaşayan herkesi bağlayan Anayasa Mahkemesi neden İçişleri Bakanlığı’nca tanınmıyor?” diye sordu, adaletin tecelli etmesini istediklerini dile getirdi.

31. Vicdan ve Adalet Nöbeti Soma ziyareti izlenimlerinin aktarılması, 14 Temmuz’da görülecek Davutpaşa karar duruşması ve 32. Vicdan ve Adalet Nöbeti’ne davetle son buldu.

 

 

 

Aşağıda 31. Vicdan ve Adalet Nöbeti basın açıklaması ve Soma ziyareti Adalet Arayan İşçi Aileleri raporu bulunmaktadır.

 

Basın açıklaması:

Basına ve Kamuoyuna

31. Vicdan ve Adalet Nöbetimiz için buradayız. Adalet Arayan İşçi Aileleri adına, hoş geldiniz diyoruz.

SOMA devam ediyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin yazılı, görsel, dijital basından, emek-meslek örgütlerinden gelen bilgiler ve işçiler, işçi yakınlarının bildirimleri ışığında tespit edebildiği kadarıyla yayınladığı rapora göre, Haziran ayında en az 140 işçi iş cinayetinde yaşamını yitirdi…

Soma daha tazeliğini korurken Şırnak’ta kömür madeninde, Milas-Güllük daha senesini doldurmamışken Manisa’daki terfi istasyonunda işçiler, aynı ihmallerle iş cinayetlerinde hayatlarını kaybettiler. Öncelikle hayatını kaybeden işçi kardeşlerimiz başta olmak üzere, iş cinayetlerinde hayatını kaybeden kardeşlerimize rahmet, ailelerine sabır ve yaralı kardeşlerimize şifa diliyoruz.

Yıllardır söyledik ve devam ediyoruz. İş cinayetlerinin son bulması için bu vicdansız ve adaletsizlik çemberini kırmalıyız.

Kırmalıyız ki, hayatını idame ettirmek için çalışan emekçi çalışırken ölmesin.

Kırmalıyız ki, iş dönüşü babasını-anasını-kardeşini-çocuğunu bekleyen yakınları boynu bükük kalmasın.

Kırmalıyız ki, işçiler de sevdikleriyle hayal kurmaya devam edebilsinler.

Kırmalıyız ki, emekçinin hayatının da, kendisinin de kıymetli olduğu anlaşılsın.

Kırmalıyız ki, onlarca kurulu mahkemelerin üyeleri gerçekten adalet sağlama huzursuzluğunu iliklerine kadar hissedebilsin.

Kırmalıyız ki, uzmanlık ve bilirkişilik adına görüş bildirenlerin “işveren ve idare kayırıcılığı” son bulsun.

Kırmalıyız ki, adalet arayan yalnız kalmasın ve insanlık kazansın.

Yine yıllardır dilekçelerimizle mahkemelere, basın açıklamalarımızla kamuoyuna, iş cinayeti davalarında yargılama “taksir değil, olası kastla ve kasten öldürmeye dayalı fiiller olarak görme esasıyla” yapılmalıdır DİYORDUK.

Yargıtay Bursa-Kemalpaşa’da 2009 yılında 19 madencinin iş cinayetinde hayatını kaybettiği davada duydu sesimizi ve Bursa 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği taksirle ölüme sebebiyet verme kararını bozdu. DARISI BÜTÜN İŞ CİNAYETİ DAVALARINA…

Tekraren söylüyoruz, işverenler ve denetim yükümlülüğü olanlar, yasal mevzuatımızda ifade edilen “işçi sağlığı ve iş güvenliği hükümleri” gereği olan iş güvenliği önlemlerini “ticari faaliyetinin başından beri almama” ve “ölümlerin meydana gelmesine sebebiyet verme”, “yasal yükümlülüklerini yerine getirmeme” ve “görevlerini ifa etmekten kaçınma” nedeniyle ASLİ SORUMLUDURLAR.

Ve biz aileler olarak diyoruz ki, adil ve bütün sorumluların yargılanması hususunda hükümet edenler etkili tutum almadıkça, hakimler-savcılar ve bilirkişiler her iş cinayetini “kamu düzenine dair bir suç” olarak görmedikçe, kamusal denetim mekanizmaları etkili olarak yerine getirilmedikçe, işverenlerin işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirleri almasında caydırıcılık artırılmadıkça, taşeron sistem devam ettikçe, sendikal örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmadıkça, sendikalaşan işçileri işten atan işverenler cezalandırılmadıkça, sendikalar ve emekten-emekçiden yanayım diyen partiler-organizasyonlar görevlerini yapmadıkça… iş cinayetleri sürmeye devam edecektir.

Temmuz ayı nöbetinde:

Ey Hakimler-Savcılar ve Bilirkişiler, Yetkililer! Adil-Vicdanlı ve Cesur olun diyoruz! Bir kez daha…

• Van-Bayram Otel davasında 7 ay önce Anayasa Mahkemesi’nin Van Valisi ve AFAD yetkililerinin soruşturulması gerektiği yönündeki kararına rağmen, İçişleri Bakanlığı hala izin vermedi. Aileler TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin grup başkanvekilleri ile görüştüler.
• 7 yıldır devam eden ve 3 ayda çıkan Bilirkişi Raporu’na rağmen sorumlular hakkında ceza davası 2,5 yılda açılan Davutpaşa Davası 14 Temmuz’da karara çıkıyor.
• Adalet Arayan İşçi Aileleri heyeti Soma’ya gitti.

Dinleyeceğiz.

Vicdan sahibi, adalet duygusunu yitirmemiş herkes “bu vahşeti” anlayarak davranmalı diyoruz. “İş cinayetlerine dur diyebilmek için vicdan ve adalet nöbetine” başladık, devam ediyoruz.

• Ve biz en çok canı yananlar, geride kalanlar için başka canlar yanmasın diye, her ayın ilk pazar günü, Taksim Galatasaray Meydanı’nda 13.00′te bir saatlik Vicdan ve Adalet Nöbetimizi tutmaya devam edeceğiz…
• 28 Nisan, diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de İş Cinayetlerinde Hayatını Kaybedenleri ANMA ve YAS Günü ilan edilmelidir. 3 yıldır başlattığımız talebin takipçisi olmayı sürdüreceğiz. change.org‘da (t.co/FE4zMj9AV8) adresi üzerinden başlattığımız imza kampanyasını gerçekleşinceye kadar devam ettireceğiz.

 

Bu nöbetin gazetecisi Banu GÜVEN .

ÇARESİ YOK… BÜTÜN SORUMLULAR YARGILANACAK!

İŞ KAZASI DEĞİL CİNAYET!..

ADALET İSTİYORUZ…

ADALET ARAYAN İŞÇİ AİLELERİ

 

www.iscinayetleriniunutma.org

unutma@iscinayetleriniunutma.org

facebook.com/VicdanVeAdaletNobeti

twitter.com/iscinayetleri

 

 

Soma ziyareti Adalet Arayan İşçi Aileleri raporu:

13 Mayıs 2014′te Somada meydana gelen “iş cinayeti” ve “katliamı” sonrasında Adalet Arayan İşçi Aileleri’nin ve Adalet Arayana Destek Grubu’nun Soma ile ilgili izlenimlerini ve önerilerini içeren metindir. Öncelikle Soma’da hayatını kaybeden işçi kardeşlerimize rahmet ve yakınlarına sabır diliyoruz. Bu çalışmaya esas teşkil eden ziyaret ve görüşmeler 14 Mayıs-20 Mayıs tarihleri arasında heyet olarak gerçekleştirilen ziyaret, 1 Haziran-6 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilen heyet ziyareti ve 21 Haziran’da Adalet Arayan İşçi Aileleri heyetinin topluca gerçekleştirdiği ziyaretlerdeki görüşmelere ve izlenimlerine dayanmaktadır.

1- Soma “iş cinayeti-katliamı” davasının soruşturma sürecine dair

Genel olarak ceza soruşturmasının hayatını kaybeden işçilerin ailelerinin ve toplum vicdanını tatmin edecek biçimde sürdürülmesi konusunda endişeler devam etmektedir. Ailelerin ve kamuoyunun bu tereddüt ve endişelerini giderecek biçimde gereken güvenin temin edilmesi büyük önem taşımaktadır.

Olayın hemen sonrasında yaptığımız ziyaret sonrası yayımladığımız ilk izlenim raporundaki önerilerimizden,

a- Araştırma yetkili bağımsız komisyon oluşturulması önerisi karşılık bulmuştur. Ancak eksiktir. TBMM’de grubu bulunan siyasi parti temsilcileriyle sınırlı tutulmaması gerektiği yönündeki görüşümüzü korumaya devam ediyoruz.

b- Soma Holding ve bağlı şirketlerin mal varlığına Soruşturma Savcılığı tarafından “tedbir konulması” geçerliliğini sürdürmektedir. Açılan tazminat davalarında verilen tedbir kararları Savcılık tarafından alınacak tedbir kararının yerine ikame edilemez.

c- Şirket yetkilileri ve diğer şüpheliler soruşturma sürecini etkilemeye ve kamuoyunu yanıltmaya dönük tutumlarının sınırlandırılmış olması önemlidir. Nitekim önerimiz bu doğrultudaydı. Ancak çalışanlarla sınırlandırılmış bir ceza davası kaygısı devam etmektedir.

Hazırlık soruşturması belgelerine dayanılarak medyada yer alan haberlerin içerik ve haber verilme biçimleri soruşturmayı kısıtlayan niteliğiyle devam etmektedir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği tedbirleri yönünden bütünlük içinde söz konusu işletmenin ele alınması ve Enerji Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ege Linyit İşletmeleri, Park Teknik, Soma Holding, Sendika bakımından ayrı ayrı irdelenmesi gereken hususlar yerine spesifik sayılabilecek vaka ve olay anlatımları soruşturma sürecinin sağlıklı yürümesine hizmet ettiğini düşünememekteyiz.

Az ya da çok demeden kimin ne sorumluluğu varsa bunun anlaşılmasına dönük bir çaba ve gayrettir meşru ve de gerekli olan. Devamını yargılama sürecinde göreceğiz. Bu vesileyle belirtmek isteriz ki yetkililer “eksiksiz bütün sorumluların yargılanacağı” yönündeki beyanatlarıyla tutarlı davranmalıdırlar. 2013 Ocak ayında Kozlu’da gerçekleşen “iş cinayetinde” 8 işçi hayatını kaybetmişti ve Cumhuriyet Savcılığı’nın TTK Yönetim Kurulu üyelerinin soruşturulması talebine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından izin verilmemiştir. Yine benzer “iş cinayeti” davalarında kamu idarecilerinin soruşturulması hususunda da fazla sayıda örnek mevcuttur. Tekrar etmemesini kamuoyu huzurunda diliyoruz.

2- Tazminat davaları sürecine dair

Henüz Soruşturma Savcılığının dosyasında ön bilirkişi raporu dışında bir rapor mevcut değildir. Cumhuriyet Savcılığı tarafından atanmış olan Bilirkişi Heyeti’ne rapor için verilen süre 3 aydır. Bilirkişi Heyeti’nin incelemeleri devam etmektedir. Bu duruma rağmen aceleyle tazminat davaları açılması yoluna gidilmesinin adalet mücadelesinin bütünlüğüne zarar verdiğini düşünmekteyiz. Şöyle ki,

a- Henüz ceza soruşturmasında bilirkişi raporunun çıkmadığı ve şüphelilerin belli olmadığı koşullarda tazminat davasının tarafı olarak Ege Linyit İşletmeleri ve Soma Holding ile sınırlı bir taraf oluşturarak dava açılması eksiktir.

b- Tazminat davalarına sendikanın mal varlığını katmak, o mal varlığının işçilere ait olduğunu görmezden gelmektir. Ayrıca sendika yönetim kuruluna ve genel merkeze dönük iddialar öncelikle ceza soruşturması dahilinde ısrar edilmesi gereken durumlardır.

c- Soma sürecini takip eden bütün hukukçuların birinin davranışının diğerlerini de etkileyeceği hassasiyetini düşünmesi ve ortaklaşmacı tutum oluşturması gerekirken tazminat davaları özgülünde bu oluşmamıştır. Açılan tazminat davalarında istenen miktarların medya eliyle de paylaşılması ailelerde ayrıntısı konuşulmayan bir beklenti sınırı oluşturmuştur. Ayrıca bu kadar aceleyle tazminat davalarının konuşulması ceza soruşturmasını gölgeleyen bir hüviyete bürünmüştür.

d- Açılmış tazminat davalarında “şirket mal varlıklarına ilişkin tedbir kararları verilmiş olması” tek olumluluk olarak sayılabilir.

e- Barolar Birliği başta olmak üzere, ilgilenen hukukçu organizasyonlarının tazminat davalarının bugüne kadar oluşmuş teamülleri de dahil olmak üzere ailelere dönük sağlıklı bilgilendirme süreçlerini ortaklaşa yapması önemlidir. Ayrıca bu davalarda oluşmuş olan yargısal içtihatlar Soma özgülünde tartışma konusu yapılacaksa da bunun aileler tarafından bilinmesi ve paylaşılması önemlidir. (Örneğin manevi tazminat miktarları gibi.)

Yukarıda ceza davası ve tazminat davalarına ilişkin ifade ettiğimiz hususlar aynı zamanda temel yaklaşım olarak işçi ailelerinin adalet mücadelesinin bütün olduğunu ve ayrılmaması gerektiği inancına ve tecrübesine dayanmaktadır. Medyanın bu husustaki haberleştirme dili ise sorunu iyice köpürten bir niteliğe sahiptir.

3- Davalarda aileler merkezli bir sürecin oluşması ve adalet mücadelesinin takipleri bakımından

Henüz bu hususa dair bir kestirimde bulunmak için erken olsa da bugüne kadar gelişen sürecin ailelerin “olan bitene”, “olması gerekene” ait bilgilerle buluştuğu bir süreç olarak işlediğini söylemek zor. Umuyoruz ki bundan sonraki süreç, ailelerin birbiriyle buluşması ve birlikte süreci takip etmelerinin hikmetini insani olarak da, adalet mücadelesi bakımından da anlaşılır olmasına hizmet edecek biçimde gelişir.

4- Somadaki işçi ailelerine dönük gerçekleştirilen yardımlar süreci bakımından

İlk heyet ziyareti sonrasında 16.05.2014 tarihinde yaptığımız açıklamada “yasal haklar yardım gibi sunulmamalıdır” ve “yardımların dağıtımı bir aleniyet içinde gerçekleştirilmelidir” demiştik. Devamında AFAD’dan sorumlu hükümet yetkilisi tarafından bu doğrultuda yapılan açıklama isabetli olmakla birlikte aileler dünyasında karşılığını bulmamıştır. Çünkü ayni ve nakdi yardımların dağıtımı konusunda “eşitsizlik olduğu” yönündeki inanç “bu inancı besleyen çeşitli bilgiler nedeniyle de” kendini devam ettirmektedir.

Ayrıca AFAD ve TOKİ arasında yapılan protokolle toplanan yardımlarla 301 daire yapılacağı ve adının da “301 Evler” olacağı açıklamaları tepkiyle karşılanmaktadır. Şöyle ki,

a- Yardımların nasıl kullanılacağı doğrudan yardımın muhatabı ve sahibi ailelere sorulmadan böyle bir karar verilmesinin yanlışlığı,

b- Ailelerin sahip olduğu ihtiyaçların farklılıkları,

c- Hayatını kaybedenlerin bakmakla yükümlü oldukları aile düzeni ve gerçeği dikkate alınmadan sayı belirtilmiş olması,

d- Yapılacak konutların adının “301 Evler” olması.

Diğer ve önemli bir husus ise gösterilen ilginin adalet mücadelesi bakımından da aynı şekilde devam edip etmeyeceğine dair oluşan tereddütlerdir. Bizce de haklı tereddütlerdir. Diğer “iş cinayetleri” sonrasında olduğu gibi unutmaya dayalı bir tekrarın gerçekleşmemesini diliyoruz.

5- Faaliyetine devam edecek olan Kömür İşletmelerindeki işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirleri ve maden dışında yeni istihdam alanlarının yaratılması ihtiyacı bakımından

Soma katliamı sonrasında kamuoyunda sıklıkla tartışıldığı ve konuşulduğu üzere bölge tarımının geçim sağlayacak kapasitesinin kaybolması nedeniyle madende çalışmanın emekçiler bakımından bu kadar önemli hale gelmesidir. Aynı evden babanın, oğlun, kardeşin birlikte madende çalıştığı gerçeğini dikkate aldığımızda,

a- Başta tarımsal üretimin ve yeni istihdam alanlarının canlandırılmasına yönelik teşvik ve sübvansiyon politikalarının geliştirilmesi gerekmektedir.

b- İşçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirleri alınmadan, çalışma ortamı güvenli kılınmadan madenlerde çalışmaya işçiler zorlanmamalıdır. Yasal hakları korunmalıdır.

c- İşçilerin sendikal örgütlenme süreçleri konusunda kamu idarecileri müdahaleci tutum sahibi olmamalıdır.

Yukarıda ifade ettiğimiz hassasiyetleri ve önerileri kamuoyuyla paylaşırken 7 yıldır “iş cinayetleri” davalarındaki tecrübelerimizi ve sahip olduğumuz alakadarlık durumunu Soma’da hayatını kaybeden maden işçilerinin davalarından ve adalet arayan ailelerinden esirgemeyeceğimizin, her daim alakamızı devam ettireceğimizin kamuoyunca bilinmesini isteriz.